امیرمحمود غفاری، معاون برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درخصوص مهمترین اهداف وزارت راه و شهرسازی بابت احداث خط ریلی خواف - هرات اظهار داشت: گسترش همه جانبه سطح روابط سیاسی و اقتصادی با افغانستان بعنوان یكی از كشورهای همسایه كه دارای مشتركات دینی، زبانی و فرهنگی با كشورمان است؛ همواره در دستور كار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار داشته است.
وی افزود: در این راستا شاهد هستیم كه ایران همواره تالش کرده تا حوزه های مشترك همكاری را با این كشور گسترش دهد. از طرفی بر اساس سیاست ها و برنامه های حمل ونقلی كشور و نیز وفق قانون برنامه های پنجم و ششم توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی كشور؛ توسعه حمل ونقل ریلی در اولویت قرار دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: اتصال خطوط آهن كشور به مرزهای بین المللی و در نتیجه اتصال به همسایگان از اهمیت ویژه‌ای برای جمهوری اسلامی ایران در سه سطح ملی؛ منطقه‌ای و بین المللی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر با كشورهای پاكستان، تركمنستان، آذربایجان )نخجوان)، تركیه اتصال ریلی دارد وبرنامه ریزی برای اتصال ریلی به افغانستان بیش از یك دهه است كه در دست اقدام قرار دارد.
معاون برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در ادامه گفت: با افتتاح خط آهن خواف – هرات با ظرفیت اسمی حمل ۲ میلیون تن کالا در سال این مهم تحقق خواهد یافت و باعث ایجاد یك مزیت مهم ژئوپلیتیكی و ژئواكونومیكی برای كشور می شود.
غفاری با اشاره به اهمیت اقتصادی این پروژه ریلی تصریح کرد: اساساً یكی از فاكتورهای مهم در هرگونه عملیات حمل ونقل موضوع اقتصادی بودن (مناسب بودن تعرفه ها و كرایه ها) و كوتاه بودن مدت زمان حمل است.
وی افزود: از آنجائیكه حجم زیادی از صادرات افغانستان در حوزه معادن و محصولات معدنی بوبژه سنگ است پس به همین خاطر اتصال خطوط مواصلاتی راه آهن دو كشور و امتداد آن به بنادر جنوبی كشور در بندرشهید رجایی؛ بندر چابهار و نیز سواحل مكران می تواند موجب ارتقاء سهم ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران كه واجد آثار و بركات متعدد در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شود.
وی ادامه داد: همچنین با توسعه صادرات افغانستان از طریق بنادر جنوبی ایران علاوه بر كمك به توسعه كشور دوست و برادر افغانستان موجبات امنیت بیشتر كشور را نیز پدید می آورد. شاهد مثال این موضوع موافقتنامه ترانزیتی سه جانبه جمهوری اسلامی ایران؛هند و افغانستان موسوم به "موافقتنامه چابهار" است كه در حال حاضر اجرایی شده و در دوسال گذشته شاهد حمل ونقل محوله های بسیار زیادی بویژه غلات از هند به افغانستان از قلمرو جمهوری اسلامی ایران بوده ایم.
غفاری گفت: در نتیجه افتتاح خط ریلی خواف- هرات بعنوان یك مولفه مولد مهم برای بنادر جنوبی كشور مكمل موثری برای تلاش های انجام گرفته به منظور رشد شتابان اقتصادی دو كشور و شكوفایی صادرات غیر نفتی آنها است.
معاون برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به جزئیات و موقعیت جغرافیایی این پروژه ریلی براساس توافقات انجام گرفته بین ایران و افغانستان، اظهار داشت: راه آهن خواف هرات به طول ۲۲۲ كیلومتر شامل چهار قطعه است كه بخش واقع در ایران (قطعه یك و دو) جمعاً به طول ۶۷ كیلومتر از خواف تا مرز شمتیغ در استان خراسان رضوی واقع شده است.
وی ادامه داد: در ادامه قطعات سوم و چهارم در كشور افغانستان واقع هستند كه قطعه سوم آن به طول ۷۲ كیلومتر از مرز شمتیغ تا ایستگاه روزنك ادامه یافته و قطعه ۴ آن نیز از ایستگاه روزنك تا شهر هرات به طول ۷۶ كیلومتر است. بخش واقع در ایران به همراه پایانه مرزی شمتیغ توسط ایران تكمیل شده و همچنین فضای لازم برای گمرك و سازمان های ذیربط مرزی در طرح پایانه مزبور پیش بینی شده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه موقعیت این پروژه در کریدورهای بین المللی و داخلی به چه شکل خواهد بود، گفت: راه آهن خواف – هرات مركز ثقل اتصال كریدور جاده ابریشم و كریدورهای منطقه اكو و كریدور تراسیكا است.
وی افزود: با بهره برداری از این خط آهن امكان حمل ونقل بین المللی و ترانزیت ریلی، به شكلی مؤثر فراهم خواهد شد و قطعاتی از این پروژه که در خاک افغانستان است، تكمیل کننده بخشی از اتصال تمام ریلی كریدور چین، قرقیزستان، تاجیكستان، افغانستان، ایران موسوم به "كریدور كتای" و سپس خلیج فارس و اروپا از مسیر كشورمان است.
وی ادامه داد: اتصال این خط آهن موجب تسهیل ارتباطات ریلی در مسیر – شرق به غرب از قلمرو كشورمان به سمت تركیه و كشورهای قفقاز و اروپا می شود. به همین خاطر راه آهن خواف هرات می تواند به تنوع بخشی مسیرهای تجارت خارجی برای تجار ایرانی فعال در منطقه بویژه منطقه اكو كمك قابل توجهی كند.
غفاری تصریح کرد: همچنین افغانستان یك نقطه اتصال ریلی در مزار شریف دارد كه در مرز هیرات به ترمز ازبكستان است که این قطعه از طریق ایران متصل شده و دومین نقطه ریلی این كشور محسوب می شود. به این شکل این موضوع می تواند موجبات اتصال ریلی ایران- افغانستان و ازبكستان را فراهم آورد و دروازه ورود كشور به سمت آسیای مركزی تلقی شود.
مسئول راهبری و هماهنگی دستگاه های مرتبط افتتاح این پروژه ریلی درخصوص اهم اقدامات انجام گرفته برای تکمیل و افتتاح این خط ریلی اظهار داشت: با توجه به تعدد دستگاه های مرتبط برای بهره برداری از پروژه، نیاز به هماهنگی همه جانبه بود.
وی افزود: در این خصوص معاونت برنامه ریزی و مدیریت منابع با برگزاری جلسات متعددی علاوه بر پایش مستمر مراحل پایانی ساخت و رفع موانع مربوط در این خصوص، نسبت به هماهنگی سازمان ها و شرکت های تابعه مرتبط و همچنین سایر دستگاه های اجرایی اعم از گمرك، مرزبانی، وزارت امور خارجه، سازمان تنظیم مقررات رادیویی اقدام کرد.
غفاری تصریح کرد: طبیعی بود که تصویب مرز شمتیغ به عنوان مرز ترانزیت ریلی که در تاریخ ۰۲/۷/۹۹ طی نامه شماره ۲۰۰۲۸ مصوب و ابلاغ شد، پیگیری اخذ مبالغ الزم از سازمان برنامه و بودجه و همچنین پیگیری و حل مشكل ترخیص تجهیزات رادیویی مورد نیاز پروژه از گمرك و سازمان تنظیم مقررات رادیویی و سازماندهی عوامل کارفرما و پیمانكار پروژه در سه شیفت کاری و در نهایت برنامه ریزی افتتاح و بهره برداری در قالب برنامه زمانبندی مدون اطالع رسانی و تبلیغات حرفه ای از جمله مواردی بود که نیاز به یك هماهنگی و راهبری منسجم داشت که خوشبختانه همه موارد با همكاری همه ذینفعان با موفقیت کامل به نتیجه رسید.